روش فراموشی برای یادگیری بهتر
نقش موثر فراموشی در یادگیری چیست؟
فراموشی، واژه ای که در هنگامی که به گوش هر کسی میرسد واژه بدی بنظر میرسد ولی طبق بررسی ها این واژه بر خلاف آنچه در باور عموم جای گرفته کاملا عمل لازم و مثبتی است. اگر این فراموشی مدیریت شود، در طی زمان میتواند باعث بهتر شدن کیفیت یادگیری شما شود.
با این روش ها آشنا شوید :
تئوری جدید کشف شده به نام عدم استفاده
The theory of disuse
این نام یک تئوری جدیدی است که در صده ی نوزدهم میلادی کشف شد.
در صده ی نوزدهم میلادی دانشمندان بر این باور بودند که عدم با کار گیری داده ها و مطالب در ذهن ما باعث فراموش شدن و رو به زوال رفتن آنها میشود. اما در همین صده ی اخیر دانشمندان متوجه این شدند که هیچ مطلب و داده ای در ذهن ما به دست فراموشی سپرده نمیشود بلکه این داده ها و اطلاعات به علت اینکه از آنها استفاده نمیشود طی گذر زمان دسترسی به آنها سخت تر و سخت تر میشود. یعنی اگر ما اطلاعات و داده های ذهن خود را به کار نگیریم بعد از مدتی دسترسی به آنها سخت میشود، نه اینکه به طور کلی از ذهن پاک شوند و از بین بروند.
قدرت ذخیره و بازیابی اطلاعات در مغز
حافظه ی انسان را میتوان این طور تشریح کرد که این حافظه بسیار وسیع است و با توجه به تحقیقاتی که در باره حافظه انسان انجام شده میتوان این نتیجه را گرفت که مغز انسان نامحدود است. اما این نامحدود بودن محدودیت هایی هم برای بازیابی و به یاد آوردن اطلاعات ذخیره شده در خود دارد.
همه ی ما حداقل یک دفعه در شرایطی قرار گرفته ایم که به یاد آوردن یک موضوع بسیار برایمان سخت بوده و یا حتی بعد از کلی فکر آنرا به یاد نیاورده ایم اما در موقعیتی پر هیجان و یا شبیه به همان موقعیت از یاد رفته دوباره آنرا به یاد آورده ایم. بنابراین تمام اینها هر داده و مطلبی در ذهن ما دو ویژگی را دارا است یکی از این دو قدرت ذخیره سازی و دیگر قدرت بازیابی.
1_ویژگی اول : قدرت ذخیره سازی اطلاعات
این ویژگی یک ویژگی قابل افزایش است.
درصورتی که شما با یک مطلب زیاد سر و کار داشته باشید، قدرت ذخیره سازی آن نیز بیشتر خواهد شد. اما اگر بی تفاوت نسبت به آن باشید این ویژگی در همان سطح باقی مانده و پیشرفتی نخواهد داشت. بی طور کلی این ویژگی یک مقیاس برای سنجش میزان کیفیت ذخیره داده ها در مغز است.
2_ویژگی دوم : توانایی بازیابی اطلاعات
این توانایی در طول زمان با توجه به افزایش اطلاعات درون ذهن برای بازیابی داده های قبلی کاهش میابد.
برای مثال ممکن است شما شخصی را کاملا میشناسید اما چند سالی او را ندیده باشید و هنگامی که او شما را میبیند ممکن است شما او را به جا نیاورید و بعد از معرفی تمام اطلاعات آن شخص دوباره به ذهن شما برگردد. علت این رخداد این است که شما ممکن است بعد از آن فرد با افراد زیادی آشنا شده باشید و بخاطر نداشتن دیدار با او در طولانی مدت شناخت آن فرد در ذهن شما کم رنگ شده باشد و دستیابی به آن سخت شده باشد. به این برگشت اطلاعات در ذهن توانایی بازیابی میگویند.
چگونه مطالب را بهتر یاد بگیریم
کیفیت یادگیری به این دو ویژگی در ذهن ما یعنی توانایی بازیابی و قدرت ذخیره سازی اطلاعات بستگی دارد یعنی اگر شما قدرت ذخیره سازی بالایی داشته باشید ولی قدرت بازیابی اطلاعات شما پایین باشد هیچ وقت چیزی را یاد نخواهید گرفت و برعکس اگر که قدرت بازیابی اطلاعات شما بالا باشد ولی قدرت ذخیره اطلاعات را نداشته باشید به هیچ عنوان نمیتوانید مطلبی را برای طولانی مدت یاد بگیرید.
اما برای پیشرفت دادن به این دو توانایی باید چه کرد؟
فراموشی
اگر شما در حال یادگیری مطلبی باشید و آن را در یک زمان چندین بار تکرار کنید قدرت بازیابی آن مطلب به هیچ وجه ارتقا پیدا نمیکند. برای اینکه شما در حال تکرار یک چیزی هستید که هم اکنون در ذهن شما وجود دارد و دستیابی به آن راحت است.
شما باید این تکرار را در زمانی انجام دهید که مطلبی را به سختی به یاد می آورید و تقریبا آن را فراموش کرده اید. فراموشی پله ای برای ترقی دادن توانایی بازیابی اطلاعات شماست.
تغییر شرایط
شما باید یک مطلب را شرایط گوناگونی یاد بگیرید.
یعنی شما اگر فقط در یک بنشینید و یک مطلب را بخوانید یادگیری آن دشوار تر میشود اما اگر همان مطلب را در چند جای مختلف یاد بگیرید هم یادگیری آن آسان تر میشود و هم یاد آوری آن بعد از مدتی.
کمی بی نظمی
اگر فرایند یادگیری از نظم برخوردار باشد بسیار هم خوب است اما در کوتاه مدت. برای اینکه بتوانید مطلبی را برای زمان طولانی به یاد بیاورید باید با کمی بی نظمی آنرا یاد بگیرید. برای مثال شما میخواهید حروف ABCD را یاد بگیرید. آنرا به صورت (A, A, A, B, B, B,, C, C, C, D, D, D,) بخوانید و بعد آن را به صورت (B, D, A, C, C, A, D, A, A, B) بخوانید. این بی نظمی در یادگیری شما موثر خواهد بود.
با توجه به این مطالب امیدواریم دید جدید و تازه ای نسبت به فراموشی پیدا کرده باشید و از آن برای ارتقا دادن کیفیت یادگیری خود استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید