بهترین روش های آموزش زبان انگلیسی : 10 روش کاربردی

زبان انگلیسی به عنوان یکی از زبان‌های محبوب و پرکاربرد جهان شناخته می‌شود، که یادگیری آن به امری ضروری تبدیل شده است؛ زیرا بسیاری از منابع علمی و مقالات روز دنیا، به این زبان نوشته می‌شود و در کشور‌های زیادی، انگلیسی به عنوان زبان اول، مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افراد، پیدا کردن روشی مناسب برای یادگیری است. در این مقاله قصد داریم روش‌های مختلف یادگیری و تمرین‌هایی که، می‌توانید برای ارتقا مهارت‌های خود از آن استفاده کنید را، بررسی کنیم.

بهترین روش‌های آموزش زبان انگلیسی

روش‌های متنوع زیادی برای یادگیری زبان، وجود دارد. در این مقاله قصد داریم به ۱۰ مورد از کاربردی‌ترین آن‌ها اشاره کنیم، تا با تکنیک‌های مختلف آشنا شوید.

1- روش GTM

GTM یا همان Grammer Translation Method، یکی از قدیمی‌ترین روش‌هایی است، که بسیاری از اساتید و مؤسسات آموزشی در گذشته برای آموزش زبان از آن استفاده می‌کردند. در این روش، هدف، تقویت مهارت خواندن (Reading) و نوشتن (Writing) است. به همین دلیل برای دو مهارت دیگر، یعنی صحبت کردن و گوش کردن، برنامه‌ریزی خاصی انجام نمی‌شود. افراد باید متون مختلف را، مطالعه کرده و آن را به زبان مادری خود ترجمه کنند؛ در این روش، زبان‌آموز باید ساختار گرامری را به صورت فرمول‌وار بیاموزد و معنی تعداد زیادی از کلمات را، به زبان مادری خود بداند.

• در حال حاضر این روش منسوخ شده است؛ زیرا تنها روی دو مهارت اصلی از چهار مهارت یادگیری زبان تمرکز کرده و نمی‌تواند تمام نیاز‌های مخاطب را برطرف کند.

2- روش مستقیم

روش مستقیم یا Direct Method که با نام DM نیز شناخته می‌شود، نسخه به‌روز شده روش قبل است، که در مورد آن صحبت کردیم. تفاوت اصلی این است، که شما هیچ متن و نوشته‌ای را به زبان مادری ترجمه نمی‌کنید. مدرس برای آموزش زبان باید از تصاویر استفاده کند، تا مفهوم مورد‌نظر خود را، به مخاطب برساند. به همین دلیل، این روش زحمت فراوانی را به مدرس تحمیل می‌کند. روش گفته‌شده بهتر از DM است؛ اما به دلیل عدم توجه به نکات روانشناسی در آن، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند روش دیگری برای یادگیری زبان انتخاب کنند.

3- روش شنیداری

Audio Lingual Method یا روش شنیداری که به اختصار به آن AML نیز گفته می‌شود، یکی دیگر از روش‌های آموزش زبان به حساب می‌آید. البته استفاده از این روش در سنین کودکی و نوجوانی مؤثرتر است. اما بزرگسالان نیز، می‌توانند از آن استفاده کنند. اگر بخواهیم به نمونه موفقی از آموزش زبان با استفاده از این روش، برای بزرگسالان اشاره کنیم، جنگ جهانی دوم یک نمونه بسیار خوب است؛ برای رمزگشایی از پیغام‌های جنگی، با استفاده از این روش به سرباز‌ها، زبان آموزش داده می‌شد. می‌توان گفت روش ALM ترکیبی از روش‌های قبل است، که از نکات روانشناسی آموزشی نیز، در آن استفاده‌شده است. زبان‌آموز در این روش از طریق گفتگو با افراد مختلف، سطح مهارتی خود را افزایش می‌دهد. اولویت آموزشی در این روش به شرح زیر است:

1. شنیدن
2. گفتن
3. خواندن
4. نوشتن

4- روش Silent Way

SW مناسب افرادی است، که دوره‌های مکالمه را گذرانده‌اند و قصد دارند آموخته‌های خود را در یک فضا به کارگیرند، تا سطح مهارت خود را ارتقا دهند. یکی از محل‌های مناسب، که با حضور در آن می‌توانید از این روش استفاده کنید، کلاس‌های بحث آزاد است. در کلاس‌های آموزش زبان به این سبک، مدرس از سکوت به عنوان یک ابزار استفاده می‌کند و تا جای ممکن به زبان‌آموز اجازه حرف‌زدن می‌دهد، تا از آموخته‌های خود استفاده کنند. مدرس، موضوع اصلی بحث را مشخص کرده و در صورت لزوم برای رفع اشکالات پیش آمده، تذکرات لازم را به زبان‌آموزان می‌دهد. این نوع تدریس را، می‌توان در زمره روش‌های خلاقانه قرار داد، که افراد بسیاری از آن استفاده می‌کنند.

5- روش CLL

روش CLL یا Community Language Learning تکنیکی است، که اعتقاد دارد زبان یک پدیده اجتماعی است؛ پس باید از همین طریق نیز آموخته شود. در کلاس‌های آموزش زبان، که با استفاده از این متد برگزار می‌شود، مدرس به عنوان یک رهبر در کلاس حضور دارد و بعد از مطالعه یک مطلب به زبان آموز‌ها، اجازه می‌دهد در قالب گروه‌های مختلف به بحث و گفت‌وگو بپردازند. در‌واقع مدرس، نقش یک مشاور را در چنین کلاس‌هایی برعهده دارد؛ زیرا به صحبت گروه‌های مختلف گوش می‌دهد و در صورت لزوم، آن‌ها را راهنمایی کرده و اشکالاتشان را برطرف می‌کند. یکی دیگر از وظایف مدرس در چنین کلاس‌هایی، تشویق و ترغیب زبان‌آموزان است، که موجب می‌شود این روش یادگیری زبان محبوبیت بسیار زیادی داشته باشد.

6- روش CLT

CLT یا Comunicative Language Learning مناسب افرادی است، که آشنایی نسبی با زبان انگلیسی داشته باشند و قصد دارند تسلط و مهارت خود را افزایش دهند. در این روش، سرفصل‌ها از پیش تعیین‌شده نیست و با توجه به شرایط روز انتخاب می‌شود؛ به‌طور مثال، یک فیلم در کلاس نمایش داده می‌شود و در مورد مسائل گرامری، لغات، تلفظ و… بحث و گفت‌وگو می‌شود.

7- روش CBI

روش Content based Instruction که به اختصار به آن CBI نیز گفته می‌شود، یکی دیگر از روش‌های آموزش زبان است، که در اکثر دانشگاه‌های دنیا، از آن استفاده می‌شود. دانشجو، ابتدا گرامر و نکات پایه‌ای را فرا می‌گیرد، که برای درک بهتر مطالب تخصصی به آن نیاز دارد. در مرحله بعدی با توجه به نیاز و رشته تحصیلی فرد، زبان تخصصی به او آموزش داده می‌شود. مهمترین ویژگی این روش، یادگیری نکات پایه، در کنار مطالب تخصصی مرتبط با رشته تحصیلی است.

8- روش Practipatory Approach

در این روش، نوع سرفصل‌های آموزشی براساس نیاز مخاطب تنظیم می‌شود؛ به‌طور مثال، سرفصل‌های مشخص‌شده برای یک حسابدار با یک خلبان، بسیار متفاوت است؛ زیرا هر یک از این افراد، نیاز به یادگیری عبارات و جملات مربوط به رشته و تخصص خود را دارند.

9- روش TBLT

روش‌ Task Based Language Teaching یا همان TBLT جدیدترین متد آموزشی است، که برای آموزش زبان از آن استفاده می‌شود و در سال‌های اخیر، طرفداران زیادی پیداکرده است. در این روش پروژه محور، بیشترین کار توسط شاگرد انجام می‌شود. زبان‌آموز باید فعالیت مشخص‌شده‌ای را، برای رسیدن به هدفی خاص در کلاس انجام دهد. این فعالیت می‌تواند پرکردن یک نظر سنجی یا پاسخ به سؤالاتی از پیش تعیین‌شده باشد. روال انجام کار به سه بخش تقسیم می‌شود:

1. پیش پروژه
2. پروژه
3. مرور

در بخش اول کلیه مطالبی که زبان‌آموز باید در طول پروژه انجام دهد، به او آموزش داده می‌شود. سپس دانشجو‌ها در قالب گروه‌های کوچک، مشغول به انجام پروژه می‌شوند و در مرحله آخر، نتایج به‌دست آمده را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و در مورد آن‌ها گفتگو می‌کنند. در این روش مدرس، نقش یک ناظر را ایفا می‌کند و مسئولیت انجام تمام امور در فرایند یادگیری زبان، به عهده زبان‌آموز است.

10- روش Cooperative learning

یکی از روش‌های آموزش زبان است، که دانش‌آموزان در آن به گروه‌های کوچک تقسیم می‌شوند، تا با هم برای حل یک مسأله در مورد موضوعی خاص همکاری کنند و در نهایت نتیجه کار را به اشتراک بگذارند. Cooperative Learni، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی، همکاری و تفکر نقادانه، برای حل یک مسأله را بیاموزند. در این روش، هرگروه باید قوانین و مقرراتی برای خود داشته باشد، تا کار به خوبی پیش رود و چالشی در طول فرایند حل مسأله ایجاد نشود.

روش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم از شناخته شده‌ترین متد‌هایی است، که برای آموزش و یادگیری زبان از آن‌ها استفاده می‌شود. بهتر است بدانید برخی از مؤسسات برای یادگیری هرچه بهتر زبان‌آموزان، از تلفیق روش‌های گفته‌شده استفاده می‌کنند.

نکات کلیدی برای انتخاب بهترین روش آموزش زبان مناسب

شما باید به نکات متعددی برای انتخاب یک متد آموزشی توجه داشته باشید، تا نتیجه لازم را، از آن دریافت کنید. اگر به این موارد توجه نکنید، هزینه و زمان خود را از دست می دهید و هیچ‌گاه به نتیجه دلخواه نمی‌‌رسید.

اول: سادگی

یکی از مهمترین نکاتی که باید در حین انتخاب به آن توجه کنید، ساده بودن روش آموزش زبان است. اگر روشی پیچیده را انتخاب کنید، که موجب سردرگمی شما شود، قطعاً بعد از مدت زمان کوتاهی، دلسرد شده و یادگیری زبان را ر‌ها می‌کنید.

دوم: سوال کردن در فرایند آموزش

اگر در حین آموزش زبان در کلاس یا بعد از مرور مطالب گفته‌شده، با نکته‌ای مبهم و گنگ برخورد کردید، حتماً در جلسات آتی از مدرس بخواهید، ابهامات شما را برطرف کند. در غیر این صورت، شما مطالب را به درستی متوجه نمی‌شوید و در آینده با مشکلات بیشتری مواجه خواهید شد؛ زیرا بسیاری از مراحل آموزش به هم پیوند خورده است.

سوم: منابع تمرینی مناسب

روشی را برای یادگیری زبان انتخاب کنید، که منابع تمرینی متعددی داشته باشد؛ زیرا این تمرین و تکرار است، که موجب موفقیت و ارتقا سطح مهارت شما می‌شود. اگر روشی منسوخ شده را استفاده کنید یا متدی را انتخاب کنید که منابع مناسبی برای آن تولید‌نشده است، با مشکلات متعددی مواجه خواهید شد.

چهارم: اساتید مجرب

یادگیری زبان به‌صورت خود‌آموز، کار آسانی نیست. بهتر است، مدرسی حرفه‌ای را پیدا کرده، که سابقه‌ای درخشان در آموزش داشته باشد، تا در طول مسیر همراه شما باشد. فردی که انتخاب می‌کنید باید فن بیان قوی، تحصیلات مرتبط با زبان و سابقه کاری درخشانی داشته باشد.

پنجم: تعاملی بودن دوره آموزشی

یکی از نکاتی که، بسیاری از افراد هنگام انتخاب یک دوره آموزشی به آن توجه نمی‌کنند، میزان تعاملی بودن آن است. اگر قرار بر این باشد، که صرفاً کتابی تدریس شود و دانش‌آموز هیچ‌گونه نقشی در طول کلاس یا دوره آموزشی بر عهده نداشته باشد، بازدهی کلاس به شدت کاهش پیدا می‌کند.

روش های مکمل یادگیری زبان

حالا که با روش‌های آموزش زبان آشنا شدیم، بهتر است روش‌هایی را به شما معرفی کنیم، که با استفاده از آن، می‌توانید سرعت پیشرفت خود در یادگیری و تسلط به چهار مهارت اصلی و مورد نیاز در هر زبان را، افزایش دهید.

• مهارت گوش دادن یا Listening
• مهارت حرف زدن یا Speaking
• مهارت خواندن یا Reading
• مهارت نوشتن یا Writing

گوش دادن

مهارتی دریافتی که به واسطه آن، پیامی را از مخاطب دریافت کرده و در مغز به تجزیه و تحلیل آن می‌پردازیم، تا مفهوم را درک کنیم. در این بخش، قصد داریم به شما راه‌هایی را معرفی کنیم، که این مهارت را بهبود بخشید. از‌آن‌جایی‌که، همه افراد به اینترنت دسترسی دارند، هیچ مشکلی برای پیدا کردن منابع معرفی‌شده، نخواهید داشت.

1. پادکست‌ها

بسیاری از متخصصان، اعتقاد دارند پادکست‌ها بهترین روش برای آموزش زبان و یادگیری آن است. فایل‌های صوتی کم حجمی، که در موضوعات مختلف منتشر شده و در فواصل زمانی کم، به‌روز رسانی می‌شوند. بهتر است به این نکته توجه کنید، که برخی از این فایل‌ها به زبان محاوره و برخی به زبان رسمی ضبط می‌شوند. برای دانلود پادکست، ابتدا نیاز خود را شناسایی و براساس آن، یکی از انواع گفته‌شده را انتخاب کنید.

2. سایت‌های آنلاین

سایت‌هایی که می‌توانید فایل‌های آموزش زبان تمرینی زیادی، در آن‌ها پیدا کنید؛ یکی از معروف‌ترین آن‌ها English Club است. روش دیگر برای پیدا کردن فایل‌های مفید، جستجوی عبارت Free English Listening یا Free Audio Practice درگوگل است. با این کار، شما به منابع نامحدودی از فایل‌های مفید، دسترسی خواهید داشت.

3. اخبار

شما می‌توانید با بررسی اخبار روز دنیا، در سایت‌ها و شبکه‌های خبری مختلف، مهارت گوش دادن خود را ارتقا دهید. اگر سطح زبان شما، در حد فردی مبتدی است می‌توانید از سایتی مثل English Club Monthly News استفاده کنید.

4. گوش دادن به موزیک

یکی از روش‌های جذاب و بسیار عالی آموزش زبان‌، این است که موزیک‌های مختلف را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهید، تا به آن گوش کنند. البته در ابتدا ممکن است به سختی، متوجه تمام بخش‌های یک موزیک شوید؛ اما با تکرار چندباره و استفاده از منابعی، که متن موزیک را در اختیار شما قرار می‌دهند، مشکل به سرعت برطرف می‌شود.

5. ویدئو، فیلم و برنامه تلویزیونی

اگر به دیدن فیلم و ویدئو علاقه دارید، کافی است موضوع مورد نظر خود را انتخاب کنید و با جستجویی ساده، انیمیشن یا ویدئو‌های آموزشی در آن زمینه را پیدا کنید. سعی کنید در روز حداقل یک انیمیشن یا بخشی از یک فیلم را تماشا کنید. این تمرین می‌تواند، مهارت شنیداری شما را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.

6. دیکته

مهارتی که علاوه بر شنوایی، دو مهارت دیگر یعنی اسپل کردن و نوشتن شما را نیز، تقویت می‌کند. شما می‌توانید برای انجام این تمرین، از کتاب داستان‌های ساده استفاده کنید و به مرور به سراغ کتاب‌های سخت‌تر بروید.

مهارت صحبت کردن

یکی از اصلی‌ترین دغدغه زبان‌آموزان، تقویت این مهارت است. صحبت کردن نوعی مهارت تولیدی است، که فرد تمام تلاش خود را به کار می‌برد، تا به درستی خواسته مدنظر خود را بیان کند. در ادامه برخی از تمرین‌های مناسب برای تقویت این مهارت را به شما معرفی می‌کنیم:

• با خودتان صحبت کنید. این روش را می‌توانید در ذهن یا در جلوی آینه پیاده‌سازی کنید.
• بلند از روی یک متن بخوانید.
• فردی که سطح زبان بالاتری از شما دارد، را پیدا کرده و با او صحبت کنید. این فرد در‌واقع، همانند معلمی است، که به شما آموزش زبان نیتیو می‌دهد.
• در کلاس‌های زبان حضوری یا آنلاین شرکت کنید.
• با موسیقی‌ها هم‌خوانی کنید.
• به کشورهای انگلیسی زبان سفر کنید.
• استفاده از کارت‌های ول پلی
• ضبط صدا و انتشار‌ آن در سایت‌هایی مانند مای انگلیش کلاب

یادگیری مهارت خواندن

مهارتی دریافتی، که فرد از طریق چشم، کلمات و جملات را مشاهده کرده و با پردازش در مغز به آن‌ها معنا می‌دهد. شما می‌توانید برای افزایش سطح دانش خود، متون انگلیسی را مطالعه کنید. با این کار، دایره لغت شما بیشتر شده، که به صحبت کردن شما نیز کمک می‌کند. بسیاری از اساتید آموزش زبان، منابع مختلفی را به دانش‌آموزان خود معرفی می‌کنند، تا مسیر مطالعه برایشان راحت‌تر شود. در ادامه به برخی از این منابع اشاره می‌کنیم:

• کتاب‌های داستان یا تخصصی
• مقالات اینترنتی
• روزنامه‌ها
• نامه
• زیرنویس ویدیو و فیلم‌های مختلفی که در طول روز تماشا می‌کنید؛ یکی از بهترین منابعی که اساتید آموزش زبان به دانشجوها پیشنهاد می‌کنند، یوتیوب است.
• دستور غذا
• شعر
• کاتالوگ و بروشور

یادگیری مهارت نوشتن

مهارتی که وابستگی بسیار زیادی به توانایی خواندن شما دارد. اگر در Reading ضعف داشته باشید، کسب مهارت نوشتن، تقریباً غیر ممکن است. بسیاری از مؤسسه‌ها، قبل از این که آموزش زبان را آغاز کنند در تست تعیین سطح، میزان تسلط شما در این بخش را مورد بررسی قرار می‌دهند. ساده‌ترین سطح این مهارت، نوشتن حروف الفبای انگلیسی است. هر چه توانایی شما بیشتر باشد، می‌توانید مطالب پیچیده‌تری را نگارش کنید. در ادامه برخی از تمرین‌های کاربردی برای تقویت این مهارت را به شما معرفی می‌کنیم:

• جواب دادن کتبی به سؤالات
• ساخت وبلاگ شخصی و نوشتن روزانه مطلب در آن
• چت کردن با افراد انگلیسی زبان یا کسانی که سطح مهارتی بالاتری از شما دارند.
• نگارش داستان کوتاه
• نت برداری از مکالمات انگلیسی

تمام تمرینات گفته‌شده، زمانی مؤثر است، که شما یکی از روش‌های آموزش زبان که با روحیات شما سازگاری دارد را انتخاب کرده، و از آن برای یادگیری استفاده کنید.

سوالات متداول:

-چگونه مهارت خواندن (reading) انگلیسی خود را تقویت کنیم؟

برای تقویت مهارت خواندن زبان خود می توانید  کتاب بخوانید، مقالات اینترنتی انگیسی را مطالعه نمایید، فیلم های انگلیسی با زیرنویس انگلیسی ببینید و یا حتی شعر و دستور غذا به انگلیسی مطالعه کنید.

-چگونه مهارت نوشتن (writing) انگلیسی خود را تقویت کنیم؟

برای تقویت مهارت نوشتن زبان خود می توانید  از فیلم های انگلیسی نت برداری کنید، کتاب خوانده و آن را خلاصه نویسی کنید، با افراد دیگر به انگلیسی چت کنید و یا به سوالات کتبی انگیسی پاسخ دهید.

-چگونه مهارت صحبت کردن (speaking) انگلیسی خود را تقویت کنیم؟

برای تقویت مهارت صحبت کردن زبان خود می توانید با خودتان به انگلیسی صحبت کنید، بلند از روی متن بخوانید، با آهنگ های انگلیسی بلند همخوانی کنید و یا در اپلیکیشن کلاب هوس در اتاق های انگلیسی صحبت کنید.

-چگونه مهارت شنیدن (listening) انگلیسی خود را تقویت کنیم؟

برای تقویت مهارت شنیدن زبان خود می توانید به پادکست های انگلیسی گوش دهید، فیلم های زبان اصلی ببینید، به اخبار گوش دهید و یا به آهنگ انگلیسی مورد علاقه خود گوش داده و سعی کنید تک تک کلمات آن را متوجه شوید.

جمع بندی

در این مقاله شیوه‌های مختلف آموزش زبان را مورد‌بررسی قرار دادیم و روش‌های مکملی را به شما معرفی کردیم، که با استفاده از آن‌ها سرعت یادگیری خود را افزایش دهید. مهمترین موردی که باید به آن توجه کنید، انتخاب روشی درست و متناسب با هدف، شرایط و سبک یادگیری شماست؛ اما روشی که انتخاب می‌کنید باید تعاملی بوده و محتوای با کیفیتی داشته باشد، تا بهترین نتیجه را از آن دریافت کنید